Zmyślony przyjaciel

Zmyślony przyjaciel (mniej znany jako wymyślony przyjaciel; ang. imaginary friend) – wytwór imaginacji, lecz w przeciwieństwie do świata rzeczywistego, w serialu animowanym Dom dla Zmyślonych Przyjaciół pani Foster jest to antropomorficzna rasa i żywe stworzenie.

Akcja serialu toczy się w świecie, w którym powstający w wyobraźni ludzi przyjaciele mogą pojawić się w rzeczywistości. Zmyśleni przyjaciele przybierają wszelkie możliwe postaci; mogą wyglądać jak człowiek (np. kopia Maksa wymyślona przez Goo), zwierzęta (np. Pan Zając), postacie z innych seriali animowanych (np. Mojo Jojo) czy też przedmioty (np. Nożyczki). Ich osobowości bywają różne. Zmyślony przyjaciel wydaje się mieć takie same potrzeby jak człowiek i jest częścią tej samej cywilizacji, co jego twórca. Reprezentuje zatem konkretny kręg kulturowy, tak jak ludzie, np. Pan Zając kulturę brytyjską z czasów epoki wiktoriańskiej, Eduardo kulturę latynoamerykańską, Bloo współczesną amerykańską, Mojsze żydowską, Koko wyspiarsko-tropikalną, Chudy powojenną afroamerykańską, Monsieur Oui francuską, Eurotrish europejską etc. Stworzenie zmyślonego przyjaciela przebiega w wyobraźni człowieka (zdolność ta zanika wraz z dojrzewaniem płciowym, zatem jedynie dzieci i niektóre nastolatki mogą wymyślić przyjaciela), a im bardziej on wierzy w jego istnienie, ten w końcu się pojawia.

Koncepcja

Craig McCracken starał się stworzyć w serialu jak najdziwniejsze i najbardziej wyraziste wytwory wyobraźni oraz zbudować ich relacje ze zwykłymi ludźmi; przy ich tworzeniu wzorował się na zachowaniu udomowionych zwierząt. Reżyser skontrastował zmyślonych przyjaciół z miejscem, gdzie odnajdują azyl: staromodnym domem zbudowanym w stylu wiktoriańskim. Wytwory wyobraźni w opinii McCrackena powstają w umyśle dziecka po to, żeby je chronić, stanowić dla niego towarzystwo i wypełnić tkwiącą w nim pustkę samotności.

Cechy psychiczne i fizyczne

Charakter zmyślonego przyjaciela jest zależny od jego twórcy, co nie znaczy, że jest on ten sam lub podobny. Wręcz przeciwnie, może być odwrotny. Dla przykładu, Maks i Bloo równoważą się nawzajem; "Bloo robi rzeczy, które Maks pragnąłby zrobić, gdyby nie był taki nieśmiały. Bloo potrzebuje Maksa, ponieważ bez niego mógłby zniszczyć świat i nie mógł się opanować. Są oni częścią tej samej osoby, bowiem Bloo powstał z umysłu Maksa – razem są jedną postacią" (słowa Craiga McCrackena). Przypadek Maksa i Bloo nawiązuje do twórcy serialu, który obdarzył Bloo charakterem siebie sprzed lat, zaś Maksa charakterem dzisiejszego Craiga (jest to charakter tej samej osoby).

Kolejnym przykładem jest Eduardo i Nina Valerosa; Nina żyła przerażona w niebezpiecznej dzielnicy i tylko dzięki Eduardo umiała stawić czoła chuliganom oraz bandytom. Eduardo ją nauczył bycia odważną, czego bardzo potrzebowała.

Po raz pierwszy i jedyny w serialu, Beniamin Edward Factor III w odcinku Moja tak zwana żona przytoczył fakt, iż zmyśleni przyjaciele "powinni" być widoczni tylko osobie, która je wymyśliła. Pan Zając wówczas odparł, iż jest różnica między byciem niewidzialnym a zmyślonym: jeśli przyjaciel zostanie wymyślony, staje się on realny. Najprawdopodobniej w świecie przedstawionym w serialu, wyobraźnia człowieka ma o wiele większe możliwości niż w rzeczywistości. Innym przykładem słabego rozeznania w temacie zmyślonych przyjaciół wśród ludzi jest sytuacja, kiedy pani Foster postanowiła zgłosić na policję zaginięcie pana Zająca. Policjanci ze zdziwieniem usłyszeli, że osoba jest "wymyślona" (w ich mniemaniu miałoby to znaczyć, że zaginięcie zostało wyssane z palca).

Od pojawienia się zmyślonego przyjaciela liczone są lata, bowiem zmyśleni przyjaciele rosną, lecz nie tak jak ludzie – psychicznie i fizycznie, tylko psychicznie. Pod względem wyglądu, zmyśleni przyjaciele się nie zmieniają: są tacy, jakich ich wymyślono na samym początku. Przykładem jest chociażby Eduardo, który wygląda tak samo, jak wyglądał w czasie, gdy jego twórczyni była małą dziewczynką.

Zmyśleni przyjaciele jednak mogą być objęci różnymi dolegliwościami fizycznymi; mogą doczekać się kalectwa, przeziębienia lub wielu innych chorób. Dobrym przykładem jest sytuacja Bloo, który w odcinku Bloo Tube został kaleką oraz Jurka Śluzika, który został okaleczony przez Nożyczki w odcinku Nowy dom Bloo, a także Chudego, który na zawsze stracił lewą rękę.

Seksualność

Związek Fluffy i Jackiego Kaktusa

Nie wiadomo nic na temat związków między zmyślonymi przyjaciółmi lub między zmyślonymi przyjaciółmi a ludźmi. Co prawda, Bloo i Książę z bajki zakochali się we France (człowieku) w odcinku Moja droga Franko, Blooregard mógł poślubić Niechlujnego Moe (zmyślonego przyjaciela), Koko zakochała się ze wzajemnością w yeti (zwierzęciu), zaś Fluffy i Jackie Kaktus są parą, nieznane jest zakwalifikowanie tego rodzaju "miłości". O ile jednak miłość pomiędzy zmyślonymi przyjaciółmi można uznać za rzecz normalną, zaskakujący wydaje się możliwy pociąg seksualny zmyślonego przyjaciela do człowieka. Nie wiadomo, czy uznaje się za parafilię libido człowieka do wytworu wyobraźni.

Koko jest ciekawym przypadkiem spośród zmyślonych przyjaciół, ponieważ zakochiwała się nawet w przedmiotach: w lampie w odcinku Żadnych szalonych prywatek lub mopie Franki, jednakże można ją wykluczyć z badań ze względu na jej dziwaczny charakter.

Reprodukcja

Zmyśleni przyjaciele są niezdolni do reprodukcji.

Wytwór wyobraźni a wyobraźnia

Zmyślony przyjaciel jest w posiadaniu własnej wyobraźni (którą przypisuje się także wielu gatunkom zwierząt, nie tylko ludziom), czego dowodem jest wymyślenie przez Bloo swojego alter-ego czy odcinek Udawaj albo nie. Mimo tego, zmyśleni przyjaciele nie są w stanie wymyślić (tj. przywołać do rzeczywistości) innego zmyślonego przyjaciela, o czym dowiadujemy się, gdy Bloo prosi Maksa, żeby mu kogoś wymyślił. Taka możliwość jest u nich jakby zablokowana.

Pierwszych zmyślonych przyjaciół wymyślonych przez bardzo małe dzieci, które nie są zbyt kreatywne, określa się mianem Bazgrołów. Agresywni zmyśleni przyjaciele, stworzeni najczęściej przez zbuntowanych nastolatków, nazywani są Extremozaurami.

Nauka o zmyślonych przyjaciołach zwie się "wyobraźniologią" (termin wprowadzony został przez Adama i Douglasa, dwóch studentów biologii, którzy kiedyś znaleźli Koko w dżungli).

Cykl życia

Wymyślenie przyjaciela

Głównym motywem stworzenia zmyślonego przyjaciela jest chęć spędzania z kimś wolnego czasu, jeśli dana osoba nie ma takiego kogoś, zaczyna tworzyć zmyślonego przyjaciela. Nie jest to jednak żadna zasada, ponieważ Goo potrafi tworzyć mnóstwo przyjaciół, którzy są jej zupełnie bezużyteczni.

Bardzo częsty jest przypadek, w którym dzieci i młodzież po osiągnięciu dojrzałości przestają się interesować swoim zmyślonym przyjacielem i zostawiają go na pastwę losu. Często także winowajcami porzucenia ich są rodzice, którzy zmuszają swoje pociechy do pożegnania się z nierzeczywistymi przyjaciółmi, uznając kontakty z nimi przez swoje dziecko za dziecinne. Wielu zmyślonych przyjaciół bardzo głęboko przeżywa rozstanie (np. Monsieur Oui). W celu zapewnienia opieki wytworom wyobraźni został założony dom przeznaczony dla bezdomnych zmyślonych przyjaciół, kierowany przez podstarzałą panią Foster. Nie znaczy to jednak, że że każdemu prędzej czy później zmyślony przyjaciel się znudzi. Istnieją takie wyjątki jak pani Foster oraz Maks.

Śmierć

Nie wiadomo, jak przebiega śmierć zmyślonych przyjaciół. Najprawdopodobniej dany przyjaciel znika, gdy każdy (niekoniecznie tylko człowiek) przestaje o nim pamiętać i go sobie wyobrażać. Jednakże podchodzi to pod śmierć naturalną, zatem nie wiadomo nic o przebiegu wypadku śmiertelnego. Dziwnym byłoby, gdyby w jego trakcie przyjaciel ot tak wyparował.

Pewne jest to, że zmyśleni przyjaciele mogą umierać i są tego świadomi. W odcinku Nowy dom Bloo Księżna i Tadek usiłowali zabić Blooregarda w ramach zemsty (dać Extremozaurowi na pożarcie), pan Zając wspomniał w odcinku Od zbrodni do zbrodni, że mógł zginąć z ręki bandyty, w odcinku Szkoła przetrwania zmyśleni przyjaciele mogli zginąć w lesie, podobnie w odc. Bloooo Eduardo boi się śmierci, natomiast w odcinku Dolary za towary również kilkakrotnie o niej wspomniano. Trzeba zwrócić uwagę na to, iż Tadek w odcinku Rudy przyjaciel wymyślił Pizzę, która od razu została przez niego zjedzona, tym samym zabita. Jest to jedyna postać (oraz zmyślony przyjaciel) w serialu, która zmarła. Niewątpliwie scenarzyści nie podjęli dokładnie omówienia tematu śmierci, gdyż uznali go za zbyt drażliwy.

Śmierć twórcy a zmyślonego przyjaciela nie są od siebie zależne, co dowodzi odc. Dom dla podszywających się pod zmyślonych przyjaciół pani Foster, kiedy pan Zając w pewnym momencie myśli, że twórca Głuptaka nie żyje.

Status społeczny

Zmyśleni przyjaciele mogą zostać zatrudnieni i utrzymywać swą pensję, w związku z tym prowadzić samodzielne życie. Problem jest wtedy, gdy wytwór imaginacji został wymyślony tak, aby był niezdolny do takiej działalności (niekoniecznie nienaumyślnie), np. z powodu braku odpowiednich części ciała.

Mimo wszystko jednak zmyślony przyjaciel nie jest, nie był i nigdy nie będzie istotą ludzką. Lauren Faust pisała, że zmyśleni przyjaciele mieliby zredukowane możliwości w różnych innych społecznościach lub częściach świata. Jako przykład podała zwierzęta, które mają ograniczone prawa w różnych kulturach, np. koty bywają jedzone w Chinach. Dlatego na łasce są każde osoby, które troszczą się o zmyślonych przyjaciół i otaczają ich wszelkimi wartościami.

W serialu nie wspomniano nigdy o większej dyskryminacji zmyślonych przyjaciół, gdyż fabuła osiadła właśnie w otoczeniu, które z reguły jest do nich przyjaźnie nastawione. Faust dodała jako przykład, że Jurek Śluzik nie mógłby skorzystać z usług którejś restauracji. Stąd też przez wiele osób zmyśleni przyjaciele traktowani są odgórnie, a stosunki czy tolerancje do nich bywają bardzo zróżnicowane.

Mimo wszystko widz mógł zaobserwować parę różnych scen dyskryminacji wobec zmyślonych przyjaciół. Sama mama Maksa i Tadka wspomina, że miała w dzieciństwie zmyślonego przyjaciela, w ogóle nie wspominając o tym, co się z nim potem stało, za normę zaś wpajając swojemu ośmioletniemu dziecku "pozbycie się" swojego własnego zmyślonego przyjaciela, Bloo, nie bacząc ani na ich relację, ani na stan psychiczno-emocjonalny, którym zmyśleni przyjaciele są obdarzeni tak samo jak ludzie. Co więcej, kiedy pan Zając stracił pracę prezesa przytułku, szukając pracy, natknął się na przedsiębiorstwo poszukujące pracowników, lecz nieprzyjmujące zmyślonych przyjaciół. W centrum handlowym zaś punkt informacji przyjmuje zagubione jedynie dzieci. Pan Rivers zaś uwłaczająco wypowiada się o zmyślonych przyjaciołach, mieszkających w jego sąsiedztwie. Nie wiadomo zatem, czy dyskryminacja zmyślonych przyjaciół jest legalna. W odcinku Podano do stołu przedstawiony jest Czesiek, zmyślona nóżka kurczaka, który wspomina obóz odchudzający dla dzieci, w którym dzieci wymyślały zmyślonych przyjaciół o wyglądzie jedzenia, aby ich zjadać. Nie wiadomo, czy traktowane jest to jako morderstwo. Nie wiadomo również, w jaki sposób działają oficjalnie spisane prawa człowieka a zmyślonych przyjaciół, czy zmyśleni przyjaciele byli zmuszani do udziału w wojnie, czy byli masowo zabijani, ani czy byli kiedykolwiek niewolnikami. Temat niewolnictwa jednak jest delikatnie nawiązany w odcinku Komplikacje z wyzwoleniem, kiedy ludzie kupują w pełni świadomych zmyślonych przyjaciół (w tym Eduardo, Chudy, itd.), aby ci spełniali rozmaite funkcje bądź zarabiali pieniądze dla swoich "właścicieli" (choć nigdy w serialu nie użyto takiego pojęcia).

Jedynym azylem dla nich okazuje się dom dla zmyślonych przyjaciół, założony przez panią Foster w jednym z miast w północno-zachodniej części Stanów Zjednoczonych.

Spis znanych zmyślonych przyjaciół

Abraham Lincoln Ann Aparat Bajdzo Bazgroły Belly Bob Norton Bendy Bezwąsy Ned Bill Jabłkouchy Billy Kałamarnica Blake Wspaniały Blooregard Q. Kazoo Bloppy Majtas Bongo Boomer Boris Botoksio Chester i Nester Chudy Chybił Trafił Ciapa Cyklop Cytryna Czesiek Dilydiel Dino Don Lickles Dwugłowy Fred Eduardo Eurotrish Extremozaury Fluffy Frit i Frat Gary Gałgan Groszek Głupek Głuptak John McGee Grzebień Grzyb Gumbo Guzik Harold Hukający Andy I Kto Mi Podskoczy Man Ivan Jackie Kaktus Jak Się Masz

Jurek Śluzik Jimmy Bucik Kaktusowy Miś Kamera Klamerek Klaun Koleś Duńczyk Koko Kopie Bloo Kość Kowboj Krakers Kręgiel Paul Krzywy Pete Książę z bajki Księżna Larry Leniwy Stefan Licznik Lodówka Mabel Madame Wąsacz Makaroni Maleństwo Masażystka Masełko Mojo Jojo Mojsze Monsieur Oui Nemezis Niechlujny Moe Niesamowity Pan Zwis Nieznany przyjaciel Niski Nowy Nożyczki Omnizot Osiołek Oskar Palco Włochacz Pan Edmonton Pan Zając Piecyk Pizza Podróżująca w czasie Tina

Purpurowy Miś Pysia Cola Rąsia Ringo Rango Robot Myron Rodney Rudy Rumpel-Dumpel Rysiek Sally Linda Sam Burger Sassy Ser Skuddles Spaghetti Straszek Suckallupagus Suszarka Szampon Szczotka Świnka Tancerz Pantalones Telegraf Tęczówka Tropikalny Hot Dog Mike Tuba Ugniatacz Wally Wałek Wielki Bóbr Wierny Łoś Wujek Kieszonka Wujek Joe Yogi Boo Boo Zapiekany Małż Zielony Goryl Zmyślone jednorożce Zmyślone pchły Zmyślone szczeniaki Zmyślony Policjant Zmyślony przyjaciel w pudełku Żarówa Zwierciadło